1918-1938

historische context -> 1918-1939

Vrede van Versailles
Op 11 november 1918 zwegen de wapens vanaf 11.11 uur. De wapenstilstand luidde het
einde van de Eerste Wereldoorlog in. Ruim zeven maanden later, op 28 juni 1919,
ondertekende Duitsland onder protest de als vernederend en frustrerend ervaren
Vrede van Versailles. Duitsland raakte grondgebied kwijt aan de overwinnaars, kreeg
zware herstelbetalingen opgelegd en de omvang en bewapening van het Duitse leger werd aan banden gelegd.

In de jaren na de oorlog leden de Duitsers honger en heersten er ziekten. Socialisten, nationalisten, nationaalsocialisten, separatisten en communisten bevochten elkaar. Linkse stakingen en rechtse couppogingen werden neergeslagen en regering na regering viel. Naast de politieke instabiliteit nam de geldontwaarding ongekende vormen aan. Nadat de Amerikaanse regering in het begin van de twintiger jaren Duitsland geld begon te lenen en de herstelbetalingen werden gespreid, ging het economisch weer wat beter en werd extreem links en rechts de wind uit de zeilen genomen.

De Grote Depressie
wall_street_crash_headlines2_2598De depressie die eind twintiger jaren Amerika raakte als gevolg van de krapgeldpolitiek en de beurskrach, had ook ingrijpende gevolgen voor de opkrabbelende Duitse economie. De Amerikanen draaiden de geldkraan dicht, terwijl Duitsland juist geld nodig had om aan de herstelbetalingverplichtingen te kunnen voldoen. Het enige alternatief was bezuinigen en het verhogen van de belastingen. De toch al zwakke Duitse economie raakte hierdoor in een depressie. Met het toenemen van de werkeloosheid, de faillissementen en de verdergaande verarming onder de boeren kregen extreem rechts en extreem links weer meer aanhang.

Opkomst NSDAP
In 1932 werd de NSDAP de grootste partij in Duitsland. President Hindenburg kon niet veel anders dan Adolf Hitler tot kanselier te benoemen. Bij verkiezingen in maart 1933 behaalde de NSDAP de absolute meerderheid. Hitler maakte hier gebruik van door een noodverordening in te voeren, die hem vrijwel onbeperkte macht gaf. Politieke partijen werden ontbonden, arbeiders en boeren verloren al hun rechten. Het onderwijsstelsel werd onder staatscontrole gebracht en ‘ongewenste’ bevolkingsgroepen werden vervolgd.  Na de dood van Hindenburg in 1934 nam Hitler ook de presidentiële taken over. In datzelfde jaar werd ook de SS-Verfügungstruppe opgericht als militaire tak van de persoonlijke lijfwacht van Hitler. Er werden drie regimenten gevormd. In het noorden de Standarte Germania, in het zuiden de Standarte Deutschland en in Berlijn de Leibstandarte Adolf Hitler.

01_Vrede van Versailles_NPO

Op 28 juni 1919 tekenden vertegenwoordigers van het Duitse Rijk en 26 geallieerde en geassocieerde regeringen (zonder Rusland) het Verdrag van Versailles in de Spiegelzaal van het kasteel van Versailles.